Depresja to jedno z najczęściej występujących i najbardziej destrukcyjnych zaburzeń psychologicznych. Leczenie, zgłoszenie się po pomoc psychologiczną, wymaga świadomości oraz zrozumienia, co dzieje się we wnętrzu cierpiącej osoby. Nie mamy tu bowiem do czynienia z wahaniem nastroju, które minie samoistnie, lecz z grupą objawów, wobec których pomocna, a często wręcz konieczna będzie psychoterapia.
Stany emocjonalne charakterystyczne dla klinicznej depresji to smutek, zniechęcenie, przygnębienie, wyczerpanie. Stany te mogą utrzymywać się wiele tygodni, a nawet dłużej. Syndrom definiowany jest na podstawie tego, ile trwają oraz jak są intensywne te codzienne doświadczenia. Nie każde obniżenie nastroju będzie miało charakter chorobowy i tym samym wymagało psychoterapii. Smutek, jako naturalne emocja, zwykle jest krótkotrwały, mija po kilku, czy kilkunastu godzinach, podczas gdy obniżenie nastroju o charakterze chorobowym utrzymywać się może tygodniami. Statystyki są alarmujące, coraz więcej osób popada w takie stany. W takiej sytuacji zalecane jest leczenie depresji. Warszawa, przykładowo, liczy oficjalnie ponad 1,5 miliona mieszkańców. Tyle osób cierpi na tę dolegliwość całej w Polsce. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, powyższe zaburzenie nastroju to czwarty punkt w rankingu chorób cywilizacyjnych.
Zgodnie z amerykańską klasyfikacją zaburzeń psychicznych (DSM-IV), depresję rozpoznaje się na podstawie ośmiu cech:
- Nastroju przygnębienia, trwającego co najmniej dwa tygodnie.
- Utraty przyjemności z większych działań.
- Znacznych zmian w wadze ciała.
- Zakłóceń snu.
- Utraty energii.
- Uczucia braku własnej wartości lub poczucia winy.
- Kłopotów z koncentracją lub podejmowaniem decyzji.
- Myśli o śmierci.
Osoba, która zgłasza się na leczenie depresji, będzie doświadczać części, w ostateczności, wszystkie powyższe objawy. Szczególnie ostatni punkt, wyrażający się np. w myślach rezygnacyjnych, wymaga zgłoszenia się po pomoc psychologiczną czy psychoterapię. Depresji towarzyszyć może niepokój oraz gniew. Lęk wywoływać może poczucie braku bezpieczeństwa, bezsilności, jak również uczucie beznadziei.
Osoba doświadczająca depresji przeżywać może cielesne cierpienie lub fizyczna martwota. Może zmienić się poczucie własnego ciała, pojawić uczucie ciężkości oraz ogromnego przytłoczenia.
Leczenie depresji, psychoterapia czy farmakoterapia wymaga zbadania stanu osoby pod względem powyższych aspektów.
Życie jest kształtowane przez emocjonalne doświadczenia. Istnieje również zjawisko zwane emocjonalną pamięcią. Okazuje się, że osoby ze skłonnościami do popadania w stany przygnębienia, mają również skłonność do intensywniejszego pamiętania oraz przeżywania uczuć negatywnych. Pomoc psychologiczna takiej osobie skierowana może być właśnie na emocje, pomoc w nazwaniu ich, przeżyciu, zrozumieniu po to, by nie musieć ich na nowo „trawić”. Osoba, która w sposób prawidłowy upora się z trudną dla siebie sytuacją, będzie mogła w efekcie „uwolnić” się od niej emocjonalnie. Dlatego leczenie depresji jest niezwykle istotne. Psychoterapia to możliwość, aby przez swoje trudne emocjonalne wspomnienia przejść w towarzystwie profesjonalisty. W terapii można poprawić jakość swoich umiejętności emocjonalnych, poprzez nabycie umiejętności rozpoznawania własnych oraz cudzych stanów emocjonalnych w celu radzenia sobie z problemami.
Osoby doświadczające chorobowego obniżenia nastroju mają pewne podobne cechy. Chodzi tu o doświadczenie zamknięcia, czy wycofania na poziomie emocjonalnym, poczucia słabości, bezsilności, oraz porażki, trudność z radzeniem sobie z uczuciem przygnębienia. Niejednokrotnie, osoby zgłaszające się na leczenie depresji mają kłopot w ujęciu w słowa swoich stanów emocjonalnych, wiele osób chowa prawdziwe emocje z obawy przed nimi lub poczucia wstydu. W ramach pomocy psychologicznej lub psychoterapii warto przyglądać się temu wypieraniu, pomijania ważnego aspektu swojego doświadczeniu, jakim jest kontakt ze sobą.
Zdarza się, że z powodu zniechęcenia, poczucia osamotnienia, oraz negatywnych uczuć wobec siebie, osoba zgłasza się na leczenie depresji. Warszawa, jako duża aglomeracja, tempo życia, jakie „prowokuje”, presja wokół sytuacji zawodowych lub bytowych, mogą te uczucia pogłębiać. Z kolei taka negatywna postawa osoby wobec siebie samej niezwykle utrudnia, a czasem nawet blokuje wchodzenie w bliskie relacje. Osoby te mogą przykładowo nie wyrażać tego, co czują oraz, z obawy przez utratą więzi z innymi, nie pozwalać sobie na pokazywanie swojego „prawdziwego oblicza”.
Powyższe sposoby radzenia sobie z pierwotnymi uczuciami strachu, smutku, bezbronności lub wstydu nie mają charakteru przystosowawczego, przeciwnie, mogą jedynie pogłębić stan chorobowy. Leczenie depresji warto zatem nakierować na bardziej adaptacyjne radzenie sobie z emocjami. Psychoterapia stawia sobie za cel regulowanie własnych emocji oraz korzystanie z siły życia, jaką niesie ze sobą tkwiący w emocjach potencjał.
Pomoc psychologiczna może przywrócić osobie wiarę we własne siły, uczy bowiem regulowania emocji oraz nawiązania kontaktu z osadzoną w emocjach wolą życia. Terapia pomaga sprecyzować własne emocje oraz rezygnować z nieskutecznych sposobów reakcji na bolesne uczucia. Kiedy osoba w procesie psychoterapii nawiązuje kontakt ze swoimi uczuciami, staje się ich świadoma, zaczyna je tolerować i regulować, nabiera tym samym siły oraz pewności siebie.
Kontakt z własnymi uczuciami jest w leczeniu depresji o tyle ważny, że dostarcza informacji o tym, jak dana sytuacja wpływa na osobę, w jaki sposób osoba na nią reaguje. Świadomość tego może dać poczucie panowania nad sytuacją oraz łączności ze sobą oraz swoją siłą. W procesie docierania do swojej wewnętrznej siły zalecana jest psychoterapia. Ursynów oraz Mokotów to dzielnice, gdzie znajdą Państwo mój gabinet .
Na podstawie książki „Terapia depresji skoncentrowana na emocjach” L. Greenberg, J. Watson.
